Przykład jedności na Wschodzie

Monsingor Isidore Battika, grecko-katolicki wikariusz patriarchalny w Damaszku (Syria) zwraca się do pielgrzymów Prawdziwego Życia w Bogu, w maju 2005 r.

Dobry wieczór!

Nie wiem, w jakim języku powinienem przemawiać; w greckim, arabskim? Albo może wolicie francuski? Angielski jest lepszy. Musicie więc pomóc mi w moim słabym angielskim. Dobrze? Jeśli nie zrozumiecie czegoś, powiecie mi o tym, a wtedy będę mówił po arabsku.

Witajcie w Damaszku! Jestem wikariuszem patriarchalnym Kościoła grecko-katolickiego w Damaszku. Opowiem wam, jak wygląda życie kościoła w Syrii. Syria jest chalcedońska i nie chalcedońska, ponieważ wszystkie rady w historii Kościoła odbywały się na naszej ziemi. Nasza ziemia jest więc Ziemią Świętą. Pochodzi stąd św. Paweł. Przepraszam, gdybym wiedział, że przyjedziecie do Damaszku, przygotowalibyśmy coś dla was. Nie byłem na miejscu, ponieważ miałem do odprawienia dwie Msze św. w innych kościołach.

Społeczność Damaszku jest obecna w całej historii Kościoła. Mamy tutaj grecko-prawosławnych i grecko-katolików, syryjskich prawosławnych i syryjskich katolików, ormiańskich prawosławnych i ormiańskich katolików, maronitów, chaldejskich protestantów, anglikanów, rzymsko-katolików. Każde wyznanie religijne jest obecne w Syrii.

Syria jest ważna. Kiedy papież Jan Paweł II przyjechał do Syrii, nazwaliśmy Jego wizytę "syryjskim początkiem chrześcijaństwa." To bardzo ważne. Jeśli Jezus rozpoczął swoje życie między nami w Jerozolimie, to chrześcijaństwo, tak jak Kościół, zaczęło się w Syrii razem z Ananiaszem i św. Pawłem. Znacie historię z pism.

Obecnie prowadzimy w Syrii życie ekumeniczne. Jest to naprawdę Kościół ekumeniczny.

Zdradzę wam pewną tajemnicą, o której być może nie wiecie. Zbudowaliśmy razem pierwszą świątynię dla grecko-prawosławnych i grecko-katolików. Oba kościoły sfinansowały ją, jednak jest ona dostępna dla wiernych wszystkich wyznań. Grecko-katolicy reprezentują wszystkich innych katolików, a grecko-prawosławni - wszystkich prawosławnych. Każdy kapłan może celebrować Mszę św. w kościele św. Piotra i Pawła w Dumar. Otworzyliśmy tę świątynię kilka miesięcy temu. W otwarciu uczestniczyliśmy razem: grecko-prawosławny i grecko-katolicki patriarchowie oraz wszyscy biskupi Damaszku.

Wiecie jak wpadliśmy na pomysł wspólnego wybudowania świątyni? To był nie tylko nasz wysiłek. Rząd Syrii w momencie powiększania się miasta ofiarowuje dwie parcele. Jedną dla muzułmanów, aby wybudowali sobie meczet, drugą dla chrześcijan, aby wybudowali kościół. Nie czyni tego po to, by podzielić Kościół. Nie czyni tego wyłącznie dla grecko-katolików ani dla grecko-prawosławnych. Nie czyni tego dla rzymsko-katolików ani dla Kościoła syryjskiego. Nie czyni tego dla Kościoła ormiańskiego. Robi to dla chrześcijan. (brawa publiczności)

Przybyłem do Damaszku w 1992 r. Ludzie powiedzieli mi, że tutaj, na tej ulicy, jest meczet, chociaż przedtem ziemia ta była przeznaczona dla Kościoła.

Nie przejęliśmy jej, ponieważ jesteśmy podzieleni. Rząd zadecydował więc oddać ją muzułmanom. Muzułmanie zatem wzięli dwie parcele; jedną na meczet i drugą przeznaczoną na kościół, ponieważ nie ma między nami (chrześcijanami) jedności. Straciliśmy więc wiele parceli i nie możemy wybudować kościołów.

Postanowiłem zrobić coś dla Damaszku. Poszedłem na spotkanie z patriarchą Kościoła grecko-prawosławnego i poprosiłem go: "Błogosławiony, dlaczego musimy tracić parcele? Możemy podpisać rządowe dokumenty i wziąć parcelę. On zapytał: "Po co? Nie możemy razem wybudować świątyni". Odparłem: "Może będziemy mogli ją wybudować za parę lat. Teraz podejmujemy decyzję, że chcemy wziąć te parcele". I wszystko było w porządku. Zgodził się zarówno grecko-prawosławny patriarcha Ignatius, który już nie żyje, jak i grecko-katolicki patriarcha Maximos Hakim.

Wzięliśmy działkę i musieliśmy budować. Grecko-prawosławni powiedzieli, że nie mają pieniędzy (śmiech na widowni). Również grecko-katolicy powiedzieli, że nie mają pieniędzy (jeszcze większy śmiech na widowni). Ale tak naprawdę wszyscy mieli pieniądze, ale się bali. Chcieliśmy kościoła, ale bez poświęcenia się.

Powiedziałem więc: "W porządku. Muszę mieć jeszcze jedno pismo. Podpiszcie mi to pismo razem, a ja znajdę pieniądze w Europie. Pojechałem do Europy, zebrałem ponad 300 tys. dolarów i rozpocząłem budowę kościoła.

Kościół stał się rzeczywistością, ale nadal nie był ukończony. Poszedłem więc do katolickiego oraz prawosławnego patriarchy i powiedziałem, że musimy ukończyć świątynię, że nie możemy zatrzymać się na tym etapie. W tej sytuacji wszyscy grecko-katolicy i grecko-prawosławni zapłacili po połowie i budowę ukończono.

Nie odprawiamy Mszy św. razem. W niedzielę mamy dwie Msze św., jedną dla katolików, drugą dla prawosławnych, ponieważ te dwie grupy wyznaniowe są największymi społecznościami w Damaszku. Ale, jeśli pozostali chcieliby odprawiać Mszę św. tutaj, oczywiście mogą. Jeśli są katolikami, wówczas mogą odprawiać Mszę św. o porze wyznaczonej dla Kościoła katolickiego. Jeśli są prawosławnymi, przychodzą do świątyni o porze wyznaczonej dla prawosławnych. W ten sposób możemy odprawiać Msze św. w tym samym miejscu. Jest to pierwszy krok do jedności. (wielkie brawa)

Jest to bardzo ważne dla Wielkanocy . W Syrii mamy dwie uroczystości Wielkanocne. Nie jest to dobra rzecz dla Kościoła. Nie świadczymy tym o Jezusie Chrystusie. To za dużo według Muzułmanów, którzy widzą, że mamy dwie uroczystości, dwa Ukrzyżowania¹, dwa Zmartwychwstania. Nie znaleźliśmy rozwiązania. Wiemy, że jedynym rozwiązaniem, jakie dotąd wymyślono, jest, aby katolicy obchodzili Święta razem z prawosławnymi. Prawosławni nie mogli nic zrobić aż do dzisiaj. Mam nadzieje, że dla dobra całego chrześcijańskiego świata wszyscy razem dokonamy czegoś w przyszłości. Sądzę, że będziemy musieli coś zrobić w przyszłym roku. Może w następnym roku zaczniemy wspólnie celebrować Mszę św. Wielkanocną w kościele w Dumar. Nie zgodzimy się na dwukrotne obchodzenie uroczystości Wielkanocnych w tym samym kościele. Będziemy je obchodzili razem z prawosławnymi. (wielkie brawa) Oznacza to, że co roku będziemy obchodzić Święta razem. (powtórnie wielkie brawa)

Patrzę optymistycznie w przyszłość. Z historii Kościoła wiemy, że Syria rozwiązywała wiele problemów Kościoła. Od czasów arianizmu i innych problemów, jakie pojawiały się na przestrzeni dziejów, często proszono Syrię o ich rozwiązanie. Wolę nazywać mój Kościół "mostem" - mostem pomiędzy Wschodem i Zachodem. Wiemy bowiem, że Kościół to zarówno Wschód jak i Zachód.

Jesteśmy grecko-katolikami, a to oznacza, że jednocześnie Bizantyjczykami i prawosławnymi w sercu, ale w ten sam sposób, w tym samym czasie, pragniemy jedności Kościoła. Dlatego jesteśmy szczęśliwi będąc katolikami. Jednak nie zapomnieliśmy, nigdy, że nasze korzenie są prawosławne. Musimy zatem pozostać prawosławnymi w Kościele katolickim. (wielkie brawa)

Na koniec przedstawię Wam swój Kościół.

Ma On swoja specyfikę. Jesteśmy Arabami i jesteśmy szczęśliwi, że stanowimy Kościół Arabów, ale nie jesteśmy Muzułmanami. Jesteśmy prawosławnymi, ale pozostajemy w łączności z Rzymem. Jesteśmy katolikami, ale nie rzymsko-katolikami. Nigdy nie zapomnimy, że jesteśmy prawosławnymi w Kościele katolickim.

Dziękuję.

1 Po przeczytaniu tej wypowiedzi, trudno nie myśleć o tym, co Jezus mówi w swym orędziu z 7 grudnia 1994 r.:

"Kochaj Mnie... Niech twoje serce będzie Moim zapachem: zapachem, który doprowadzi Mój Dom do jedności, zapachem, który będzie mógł doprowadzić Mój kiełek na Wschodzie do ogłoszenia: «Amen pragnie, by Jego Obietnica została wypełniona. Zmartwychwstały Chrystus jest u naszych drzwi, ze smutkiem w Swoich Oczach... bo podwoiliśmy Jego agonię, Jego Krzyż i Jego Ukrzyżowanie;

Najświętszy jest u moich drzwi, Bracie. Powiedział mi tak, jak Swoim uczniom, kiedy się im objawił: Pokój niech będzie z tobą. Jak Ojciec Mnie posłał, tak i Ja ciebie posyłam. Idź teraz spotkać się z twoim Bratem i zjednoczcie daty Wielkanocy. Wtedy udzielę wam daru miłości i odnowię wasz wzrok. Nie chcę, byście zginęli w waszym własnym szaleństwie. Rzeczywiście, podwójny jest Mój smutek, podwójne są Moje jęki. Idź teraz przynieść Mi ulgę w cierpieniu, bracie. Pójdź Mnie uwielbić, jednocząc daty Wielkanocy."