Τα Γραπτά της Βασούλα Ryden

Επιστολή του π. Michael O´Carroll, CSSp

Τα τελευταία πενήντα χρόνια έχουν γραφτεί περισσότερα για τον Ιησού Χριστό απ’ ό,τι σε όλους τους προηγούμενους Χριστιανικούς αιώνες. Αυτός ο τεράστιος όγκος γραπτών, που είναι μια απήχηση της προφορικής αφήγησης, από τον άμβωνα της Εκκλησίας και από αίθουσες διαλέξεων, αποτελεί αναμφισβήτητη μαρτυρία της ισχύος Του. Η μοναδικότητά Του μέσα στην ανθρώπινη εμπειρία και στη ροή της ιστορίας είναι ολοφάνερη. Ένα πολύ διαφορετικό είδος μαρτυρίας με ένα τόνο τραγικό είναι το γεγονός ότι στους καιρούς μας, περισσότερες από είκοσι χιλιάδες εκκλησίες, αιρετικές κοινότητες, ομάδες και αποσχισθείσες ομάδες Τον διεκδικούν ως δική τους κεντρική μορφή ή ιδρυτή τους. Μέσα σε ένα κοσμικό ή παγκόσμιο καθεστώς, είναι αξιοσημείωτο ότι αν και ήταν Εβραίος, Σημίτης και Ασιάτης, οι ακόλουθοί Του είναι ελάχιστοι μεταξύ των δικών Του και της φυλής Του, και από την ήπειρό Του. Ο πειρασμός είναι να το αντιμετωπίσει κανείς αυτό με μοιρολατρικό πνεύμα και αν το κάναμε αυτό σκόπιμα, θα παραδίδαμε την πίστη, στην παγκόσμια αποστολή και στο μήνυμά της.

Θα επηρεάσουν άραγε η τεράστια πνευματική μαγιά, ο μόχθος των διανοουμένων, την τόσο επιθυμητή αλλαγή, όχι μόνο μεταξύ εκείνων που δεν δέχονται κατηγορηματικά τον Ιησού ως Σωτήρα τους, αλλά και μεταξύ εκείνων που δίνουν ελάχιστη προσοχή στη διδασκαλία Του; Είχαμε τόσες πολλές Χριστολογίες, τόσα πολλά έχουν γραφτεί για την «Ιστορία του Ιησού» και για τον «Χριστό της πίστης». Κάθε πιθανή λεπτομέρεια και πτυχή της Βίβλου έχει διερευνηθεί, οριακές επιστήμες όπως η αρχαιολογία, οι πάπυροι Κουμράν, η Παλαιά Διαθήκη και τα Εβραιοχριστιανικά κείμενα έχουν μελετηθεί. Είχαμε πρόσφατα μια ολόκληρη νέα φιλολογία πάνω στην εμφανέστερη πραγματικότητα του Ιησού, την Εβραϊκή καταγωγή Του.

Καθώς έπρεπε να διασχίσω αυτό τo λογοτεχνικό δάσος, είμαι πεπεισμένος ότι όλοι όσοι ψάχνουν για τον Ιησού Χριστό, που θέλουν να μετέχουν στην θεραπεία που προσφέρει η μεταμoρφωτική αυτο-αποκάλυψη πρέπει σοβαρά να λάβει υπόψη της τα λεγόμενα των μυστικών. Κατά την άποψή μου, το να αγνοεί κανείς την μαρτυρία τους, χάνει μια ισχυρή διαφωτιστική διάσταση του Ιησού Χριστού. Αποκλείει επίσης το μυστήριό Του για τους ειλικρινείς πιστούς των μεγάλων παγκόσμιων θρησκειών για τους οποίους καλούμαστε να αντιμετωπίζουμε με συμπάθεια και κατανόηση. Είναι εντυπωσιακά ανοικτοί κατά καιρούς στην έκκληση του μυστικισμού, δεν έχουν επιτρέψει να διαστρεβλωθεί η σημασία του. Στο ιστορικό επίπεδο, μεγάλοι μυστικοί έχουν επηρεάσει βαθιά την εποχή τους. Ο Ιησούς Χριστός, με την επιρροή Του πάνω τους, αποκαλύπτει ένα ψυχικό δυναμικό βαθύ, λεπτό, πλούσιο στον οποίο μόνο Αυτός μπορεί άμεσα να ενεργήσει. Αυτά που η ιστορία και η ψυχολογία επισημαίνουν, η θεολογία τα διευκρινίζει και τα επιβεβαιώνει.

Από τέτοια βαθιά άποψη, θα ήθελα να παρουσιάσω τον όγκο αυτόν των γραπτών της Βασούλα Ρύντεν. Θα ήθελα να θεωρηθώ ότι ομιλώ μια καθαρή θεολογική γλώσσα, έγκυρη και ακριβή, όταν περιγράφω το έργο της ως πολύτιμο αρχείο μυστικής εμπειρίας. Ανεξάρτητα από την ορολογία, η αξία τους είναι αναμφίβολη. Άλλες, όπως η Μαρία Concepcion de Armida και η Adrienne von Speyr έχουν γράψει καθ΄ υπαγόρευση του Κυρίου, ή τα παρέδωσαν σε κάποιον άλλο υπό τη δική Του έμπνευση. Η περίπτωση της Βασούλας είναι μοναδική, δεδομένου ότι η γραφή ελέγχεται άμεσα. Έχουμε την μεταγραφή μιας έντονα προσωπικής εμπειρίας του Ιησού Χριστού, με τη διαβεβαίωση ότι εμπλέκεται ο ίδιος στην γραπτή τοποθέτηση των λέξεων.

Οι αναγνώστες που δεν έχουν δει την επιστημονική μαρτυρία γι΄ αυτό το φαινόμενο όσο μπορεί να είναι μαρτυρία μπορούν να καθησυχάσουν. Ένας γραφολόγος ειδικός αποσπασμένος στο Εφετείο του Παρισιού, ο J.A. Munier, εξέτασε τη γραφή χωρίς να γνωρίζει την ταυτότητα του συντάκτη και το βρήκε εκπληκτικό σε πολλές λεπτομέρειες. Για τον συνηθισμένο παρατηρητή διαφέρει σαφώς από την κανονική γραφή της Βασούλας.

Σε όσους αποδέχονται το μήνυμα του Ιησού στην μαρτυρία της Βασούλας, το περιεχόμενο των βιβλίων της προκαλεί σκέψεις, μερικές φορές ενοχλητικές, κατά γενική όμως ομολογία εξυψώνουν και ενθαρρύνουν πολύ. Είναι εύκολο να δει κανείς γιατί τα βιβλία της έχουν προκαλέσει τόσες πολλές εντυπωσιακές μεταστροφές. Το κεντρικό θέμα είναι η αγάπη του Χριστού, που εκφράζεται με νυφικούς όρους χαρακτηριστικούς των μυστικών, αλλά που φανερώνεται σα ξεχείλισμα, σαν έκχυση της Ιερής Καρδιάς του Ιησού.

Θεωρώ αυτήν την αποκάλυψη ως μια από τις πιο χρήσιμες, διαβεβαιώνοντας όλα αυτά που έχουν καταγραφεί πρόσφατα. Επέτρεψε έτσι o Kύριος ο αγγελιοφόρος Του να είναι από την Ορθόδοξη Εκκλησία, και δεν έχουμε ακούσει ποτέ τη γλώσσα της Ιερής Καρδιάς από αυτήν την εκκλησία. Ιστορικά μοναδική γι΄αυτόν τον λόγο, είναι η προ πολλού αναμενόμενη αναζωπύρωση για τους Καθολικούς ενός ιδανικού, μιας έμπνευσης του Ιησού, η οποία για αιώνες, ειδικά από την εποχή της Αγ. Margaret Mary, παρήγαγε αμέτρητους αγίους και αποστόλους. Μετά από τη σύνοδο του Βατικανού Β’, ό,τι ήταν πραγματικά μια αντίληψη, μια πλήρης όραση του Σωτήρος, απορρίφθηκε από πολλούς ως μια απλή «ευλάβεια». Όσοι ήλπισαν για καλύτερες μέρες δεν φαντάζονταν καν ότι θα χάραζε η αυγή από την Ανατολή.

Συνεπώς, το μήνυμα είναι μια προφητεία για την χριστιανική ενότητα, που είναι ένα θέμα αγαπητό και μια υπόσχεση στις σελίδες της Βασούλας. Πού αλλού θα μπορούσαν οι Χριστιανοί να συναντηθούν ασφαλέστερα αν όχι στην Καρδιά του Χριστού; Το έχει καταστήσει σαφές ότι το θαύμα της ενότητας θα είναι δικό Του έργο.

Δεν είναι η πρώτη φορά που έχουμε ωφεληθεί από τους Ορθόδοξους. Στη διάρκεια του Β΄Συνόδου του Βατικανού, ήταν ένας ορθόδοξος, συγκεκριμένα ένας Έλληνας θεολόγος, ο Νίκος Νησιώτης, που επέμενε σε μια θεολογία του Αγίου Πνεύματος, χωρίς αυτήν, τα πρακτικά της Συνόδου θα είχαν ελάχιστη επίδραση στον κόσμο τους. Πολλά έχουν γίνει από τότε για να αποκατασταθούν τυχόν απώλειες. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Ιησούς διδάσκει την Βασούλα σχετικά με το Άγιο Πνεύμα, αναφέρεται πολύ συχνά σε Αυτό.

Η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι η γλώσσα της αγάπης. Αλλά ο Θεός δεν αναιρεί τις Εντολές. Ο αναγνώστης ωθείται να συγκρίνει τη σαφήνεια του Λόγου Του, με τόσα πολλά που είναι αόριστα και ασαφή σε κάποιες δημοφιλείς τοποθετήσεις της πίστης. Όσοι επίσης ασχολούνται με την Οικουμ. κίνηση μπορούσαν να ωφεληθούν από τις προειδοποιήσεις ενάντια στη διάλυση του δόγματος, όπως και οι ιεροκήρυκες θα πρέπει να πάρουν στα σοβαρά την συμβουλή να μην δίνουν προτεραιότητα στον κοινωνικό προβληματισμό έναντι της θεϊκής αξίωσης για λατρεία – δεν πρέπει να αποκοπούν από τον Θεό, την πηγή της ζωής, ούτε να ελαχιστοποιούν την θεότητα του Ιησού Χριστού, τα μυστήρια της ζωής Του, τον Θάνατο και την Ανάστασή Του.

Υπάρχουν στις αποκαλύψεις της Βασούλας καυτές σελίδες σχετικά με την παρούσα κατάσταση της Εκκλησίας. Πως πρέπει να αντιδράσουμε στην εφαρμογή της Αποκάλυψης κ. 13 στην εποχή μας; Θα έλεγα με μεγάλη ταπεινότητα, δίνοντας προσοχή στο ρεαλισμό της, με σκοπό να θερίσουμε την ανταμοιβή της πίστης. Υπάρχουν πολλά που χρήζουν παρηγοριάς σε όλο το σώμα. Έχουμε ένα λόγο καθησυχαστικό από τις πολλές εμφανισεις και τα οράματα που στην εποχή μας το Άγιο Πνεύμα παραχωρεί στους πιστούς. Μας υπενθυμίζει ότι το Άγιο Πνεύμα είναι το Πνεύμα του Ιησού. Ο Ιησούς φροντίζει την εκκλησία Του με όλη την αγάπη της καρδιάς Του, αντιλαμβάνεται την φοβερή της ανάγκη και σκοπεύει να την ανακαινίσει.

Σε αυτή τη φάση θυμάμαι ένα άλλο έργο που έχει κάποια ομοιότητα με αυτό της Βασούλας, το «Confidences de Jesus» που δόθηκε σε έναν ιταλό ιερέα, τον Σεβ. Ottavio Michellini της επισκοπής του Carpi. Του δόθηκε μια πολύ σαφής εικόνα των δεινών στο εσωτειρκό της Εκκλησίας, αλλά και μια σταθερή ελπίδα ότι με τη μεσολάβηση της Παναγίας, με τον θρίαμβό Της πάνω στις δυνάμεις του κακού, θα εδραιωθεί η βασιλεία του Χριστού. Ο Πάπας Πίος ΙΒ’ σε ένα ραδιοφωνικό μήνυμα στο «Διεθνές Μαριανικό Συνέδριο» στη Λούρδη στις 17 Σεπτεμβρίου 1958, τρεις εβδομάδες πριν το θάνατό του, είπε τα ακόλουθα: «θέλω να βεβαιώσω την ακλόνητη πεποίθηση μου ότι η Βασιλεία του Χριστού θα έρθει μέσω της βασιλείας της Αειπαρθένου Μαρίας.»

Πιστή στη μεγάλη ορθόδοξη παράδοση, η Βασούλα πιστεύει στη δύναμη της Παναγίας. Πόσοι άνθρωποι έχουν λησμονήσει αυτήν την πλούσια, ζωντανή κληρονομιά όταν μιλούσαν για την Παναγία ως εμπόδιο για τη Χριστιανική ενότητα! Αν η χριστιανική ενότητα πρόκειται να είναι πλήρης, συμπεριλαμβάνει τους Ορθοδόξους, οι οποίοι δεν θα έκαναν ποτέ συμβιβασμό σε ό,τι έχει σχέση με την θεολογία της Παρθένου Μαρίας και την ευλάβεια προς Αυτήν. Αυτό έγινε ξεκάθαρο από τις πρώτες ημέρες του συνεδρίου, Πίστη και Τάξη από ένα από τα πιο πιστά μέλη της Εκκλησίας, τον γίγαντα της σύγχρονης Ρωσικής Ορθόδοξης Μαριολογίας, τον Σέργιο Μπουλγκάκωφ.

Σχετικά με την ευλάβεια προς την Παρθένο Μαρία η Βασούλα είναι ευαίσθητη σε μια ιδιαίτερα καθολική μορφή ευσέβειας, την Άμωμη Καρδιά της Παναγίας. Η Καρδιά της Παναγίας ενωμένη με την Καρδιά του Χριστού είναι ένα θέμα που εμπνέει και που ενθαρρύνει. Ο πάπας Ιωάννης Παύλος Β’ αναφερόμενος σε αυτό χρησιμοποίησε τη φράση «Συμμαχία των δύο Καρδιών.» Αυτό επιλέχτηκε ως τίτλος σε ένα Διεθνές Συνέδριο που υποστηρίχτηκε από τον Καρδινάλιο Sin στη Φατιμά, από τις 14 ως τις 19 Σεπτεμβρίου, 1986. Το Συμβούλιο είχε την επίσημη έγκριση ενός ιδιαίτερου μηνύματος που έλαβε από τον πάπα, ο οποίος δέχτηκε αργότερα τους συμμετέχοντες στη Ρώμη και παρέλαβε όλα τα πρακτικά. Σε αυτά τα έγγραφα ειδικευμένοι θεολόγοι είχαν υποστηρίξει μετά από άψογη έρευνα τη συνοχή του θέματος μέσω των αιώνων, υπογραμμίζοντας τα κύρια σημεία• οι μεγάλοι άγιοι των μεσαιωνικών χρόνων, οι άγιοι και οι δάσκαλοι του δέκατου έβδομου αιώνα στην Γαλλία, ειδικότερα ο Άγιος Ιωάννης Eudes, η αφύπνιση του δέκατου ενάτου αιώνα και έπειτα το αποκορύφωμα στην εποχή μας, με την επίσημη διδασκαλία των παπών από τον πάπα Πίο ΙΒ΄, η υπόσχεση της Φατιμά ότι με το θρίαμβο της Άμωμης Καρδιάς πάνω στη Ρωσία, ο Χριστός επιθυμεί να δοξαστεί μαζί με τη δική Του Ιερή Καρδιά - και τόσες άλλες ιδιαίτερες αποκαλύψεις στην εποχή μας.

Είμαι πεπεισμένος ότι μπορούμε να έχουμε μια εμπλουτισμένη θεολογία της καρδιάς μέσα στην Εκκλησία από μια στενή, βαθιά συγχώνευση των ανατολικών και δυτικών παραδόσεων. Είναι πασίγνωστο ότι η ιδέα της θεοποίησης του ανθρώπου που είναι πλασμένος κατ΄ εικόνα Θεού, είναι βασική στη σκέψη των Ελλήνων Πατέρων, ειδικά εκείνων που αποφοίτησαν από την Σχολή της Αλεξάνδρειας. Στη θεολογική ανανέωση που θα προηγηθεί της χριστιανικής ενότητας, την οποία επιθυμούμε πολύ, πρέπει να υπάρξει σοβαρή μελέτη πάνω στην Καρδιά του Ιησού, του Θεανθρώπου, ως μέσου και πρότυπου της θεοποίησης.

Μια απέραντη προοπτική ανοίγεται μπροστά μας για τη χριστιανική θεολογία. O πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ έδειξε πως η φιλοσοφία του σχετικά με το ανθρώπινο πρόσωπο, επηρεασμένη ως ένα ορισμένο βαθμό από τις μελέτες του στη φαινομενολογία, μπορεί να ενσωματωθεί στη θεολογία της καρδιάς. Στο συμπόσιο της Φατιμά οι θεολόγοι συμφώνησαν ότι με το Άγιο Πνεύμα θα επιτευχθεί η καρποφόρος σύνθεση. Υπάρχει εδώ μια αίσθηση της βαθιάς πνευματικής αρμονίας. Αλλά ο χώρος είναι πάντα ανοικτός για θεολογικές έρευνες και μελέτες.

Εν τω μεταξύ, ένα θέμα που προκαλεί βαθιά ικανοποίηση, είναι ότι τα γραπτά της Βασούλας Ρύντεν, που καθοδηγείται λέξη προς λέξη από τον Ιησού, ενώνονται με τους θεολογικούς και πνευματικούς συγγραφείς, που έχουν αφιερωθεί στην αναγέννηση και θεοποίηση της ανθρωπότητας μέσω της μεσιτείας των δύο Καρδιών. Είναι τιμή να επιδοκιμάζει κανείς, και να υποστηρίζει το ιδανικό που προτείνει (η Βασούλα) με τέτοια σαφή διαίσθηση και θαρραλέα ευθύτητα, με την ευγλωττία της απλότητας κάποιες φορές οδυνηρής: το Ιδανικό που είναι ο ίδιος ο Χριστός, ο «Μεσίτης και το πλήρωμα κάθε αποκάλυψης» όπως Τον αποκαλεί το Βατικανό Β’. Αυτός που είναι το κέντρο όλης της ζωής και όλης της δημιουργίας, αφού Αυτός είναι η Αρχή, το Άλφα και το Ωμέγα. Σε αυτόν βρίσκονται κρυμμένοι όλοι οι θησαυροί της σοφίας και της γνώσεως (Κολ. 2:3) Αυτός είναι ο πρωτότοκος πάσης κτίσεως... κι Αυτός τα πάντα συγκρατεί για να μπορούν να υπάρχουν (Κολ. 1: 15, 17). Σε Αυτόν, μαζί με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα πρέπει κάθε δόξα απ΄όλα τα πλάσματα και στους αιώνες των αιώνων, με τις πρεσβείες της Υπερευλογημένης Θεοτόκου.

19 Μαΐου, 1991 – Πεντηκοστή