Ένα Παράδειγμα Ενότητας στην Ανατολή

Ο Σεβ. Ισίδωρος Μπάτικα, τοποτηρητής του Ελληνόρυθμου Πατριαρχείου στην Δαμασκό της Συρίας, προσφωνεί τους προσκυνητές της ΑΕΘΖ τον Μάιο του 2005.

Καλησπέρα!

Το πρόβλημά μου είναι σε ποια γλώσσα θα πρέπει να μιλήσω. Στα Ελληνικά; Στα Αραβικά; ή μήπως προτιμάτε Γαλλικά; Τα Αγγλικά είναι καλύτερα. Επομένως θα πρέπει να ανεχτείτε τα «φτωχά» μου Αγγλικά. Εντάξει; Αν δεν καταλαβαίνετε, πείτε μου, οπότε ίσως μιλήσω Αραβικά.

Καλώς ήρθατε στην Δαμασκό! Είμαι ο Πατριαρχικός Βικάριος για τους Ελληνόρυθμους στη Δαμασκό. Θα σας μιλήσω για την κατάσταση της εκκλησίας στη Συρία. Η Συρία έχει Χαλδαίους και μη-Χαλδαίους επειδή οι Σύνοδοι, στην ιστορία της Εκκλησίας έγιναν στη χώρα μας. Έτσι, η χώρα μας είναι Άγιος Τόπος. Ο Άγιος Παύλος ξεκινά από εδώ. Λοιπόν, σας ζητώ συγνώμη, δεν ήξερα ότι θα ερχόσασταν στη Δαμασκό, γιατί θα ήθελα να σας είχαμε ετοιμάσει κάτι. Βρισκόσασταν στον Καθεδρικό μας ναό σήμερα το πρωί. Απουσίαζα, γιατί είχα δύο λειτουργίες σε άλλες εκκλησίες.

Η κοινωνία της Δαμασκού στηρίζει όλη την ιστορία της Εκκλησίας. Στη Δαμασκό έχουμε τους Ορθοδόξους της Ελληνικής Εκκλησίας και τους Ελληνόρυθμους. Τους Σύριους Ορθοδόξους και τους Σύριους Καθολικούς. Αρμένιους Ορθοδόξους και Αρμένιους Καθολικούς, Μαρωνήτες, Χαλδαίους Προτεστάντες, Αγγλικανούς Λατίνους. Όλες οι Εκκλησίες αντιπροσωπεύονται στη Συρία.

Η Συρία έχει μεγάλη σπουδαιότητα. Όταν ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ ήρθε στη Συρία, ονομάσαμε την επίσκεψη «Συρία, η αρχή της Χριστιανοσύνης». Είναι υψίστης σημασίας. Ο Χριστός αρχίσει την ζωή του με τους ανθρώπους στην Ιερουσαλήμ, αλλά ο Χριστιανισμός ως Εκκλησία αρχίζει στη Συρία με τον Ανανία και τον Αγ. Παύλο. Τα ξέρετε από τις Πράξεις των Αποστόλων.

Σήμερα στη Συρία ζούμε μια οικουμενική ζωή μεταξύ των Εκκλησιών. Είναι πράγματι μια Οικουμενική Εκκλησία.

Πρέπει να σας πως ένα μυστικό που ίσως δεν ξέρετε. Κτίσαμε μαζί τον πρώτο ναό για τους Ορθοδόξους της Ελληνικής Εκκλησίας και Ελληνόρυθμους. Οι δύο εκκλησίες έβαλαν τα χρήματα για να κτιστεί η Εκκλησία αλλά είναι στη διάθεση όλων των Χριστιανικών Εκκλησιών. Οι Ελληνόρυθμοι μπορούν να αντιπροσωπεύουν όλους τους άλλους Καθολικούς και οι Ορθόδοξοι της Ελληνικής Εκκλησίας όλους τους Ορθόδοξους. Όλοι μπορούν να έχουν την Λειτουργία τους στην Εκκλησία του Αγ. Πέτρου και Παύλου στο Dumar. Τα εγκαίνια έγιναν πριν λίγους μήνες. Ήμασταν μαζί ο Πατριάρχης της Ορθοδόξου Ελληνικής Εκκλησίας και ο Ελληνόρυθμος Πατριάρχης και όλοι οι επίσκοποι της Δαμασκού, μαζί για τα εγκαίνια της Εκκλησίας.

Ξέρετε πως έγινε και την κτίσαμε μαζί; Δεν έγινε μόνο από μας. Η κυβέρνηση της Συρίας σε κάθε νέα επέκταση της πόλης δίνει δύο οικόπεδα. Ένα στους Μουσουλμάνους για να κτίσουν ένα Τζαμί και ένα στους Χριστιανούς για να κτίσουν μια Εκκλησία. Δεν πρόκειται για τη διαίρεση της Εκκλησίας. Δεν είναι για τους Ελληνορυθμους Καθολικούς. Δεν είναι για τους Ορθόδοξους της Ελληνικής Εκκλησίας, δεν είναι για τους Λατίνους , δεν είναι για τους Σύριους. Δεν είναι για τους Αρμένιους ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ (το ακροατήριο χειροκροτεί).

Έφθασα στη Δαμασκό το 1992. Ο κόσμος μου είπε ότι εδώ, στο δρόμο αυτό είναι ένα Τζαμί, το οικόπεδο όμως πριν ήταν για την Εκκλησία.

Δεν το πήραμε, γιατί είμαστε διαιρημένοι. Η κυβέρνηση λοιπόν αποφάσισε να το δώσει στους Μουσουλμάνους που πήραν έτσι δύο οικόπεδα: ένα για το τζαμί συν το οικόπεδο της Εκκλησίας, επειδή δεν είμαστε μαζί, ενωμένοι. Χάσαμε έτσι πολλά οικόπεδα και δεν μπορούμε να χτίσουμε ναούς.

Αποφάσισα να κάνω κάτι γι’ αυτό. Πηγαίνω λοιπόν στην Ορθόδοξη Ελληνική Εκκλησία για να συναντήσω τον Πατριάρχη και των ρωτώ. «Μακαριότατε, γιατί πρέπει να χάνουμε τα οικόπεδα; Σε παρακαλώ, μπορούμε να υπογράψουμε ένα χαρτί για την Κυβέρνηση και ν’ αρχίσουμε να παίρνουμε τα οικόπεδα. Απάντησε: «Για ποιο σκοπό; Αφού δεν μπορούμε να χτίσουμε μια εκκλησία απο κοινού; Ίσως να μπορέσουμε να το κάνουμε σε λίγα χρόνια. Τώρα, ας αποφασίσουμε να παίρνουμε τα οικόπεδα» και συμφωνήσαμε. Υπόγραψαν ο Πατριάρχης Ιγνάτιος της Ορθοδόξου Ελληνικής Εκκλησίας και Πατριάρχης Μάξιμος Χακίμ των Καθολικών του Βυζαντινού τυπικού (Ελληνόρυθμων). Τώρα έχει πεθάνει.

Πήραμε το οικόπεδο και έπρεπε τώρα να κτίσουμε. Οι Ορθόδοξοι της Ελληνικής Εκκλησίας είπαν δεν έχουμε λεφτά (γέλια στο ακροατήριο). Και οι Ελληνόρυθμοι είπαν δεν έχουμε λεφτά (κι άλλα γέλια). Στην πραγματικότητα όλοι είχανε λεφτά αλλά φοβόμαστε. Θέλουμε την Εκκλησία χωρίς να θυσιάσουμε κάτι.

Είπα λοιπόν, εντάξει. Χρειάζομαι κι άλλο γράμμα. Ας υπογράψουμε και οι δύο μαζί, άλλο ένα γράμμα και θα βρω τα χρήματα στην Ευρώπη. Πηγαίνω λοιπόν στην Ευρώπη μαζεύω 300.000 δολάρια κι αρχίζω την ανέγερση του ναού.

Έγινε τώρα πραγματικότητα. Όμως δεν τελείωσε. Πηγαίνω λοιπόν στον Ορθόδοξο και στο Καθολικό Πατριάρχη και τους λεω πρέπει να τελειώσουμε, δεν μπορούμε να μείνουμε έτσι. Όλοι λοιπόν, Καθολικοί κι Ορθόδοξοι πλήρωσαν μισά-μισά για να τελειώσει η Εκκλησία. Τώρα η Εκκλησία είναι έτοιμη.

Δεν λειτουργούμε μαζί. Κάνουμε δύο λειτουργίες την Κυριακή, μία για τους Καθολικούς και μια για τους Ορθόδοξους – επειδή οι Καθολικοί του Βυζαντινού τυπικού και οι Ορθόδοξοι της Ελληνικής Εκκλησίας είναι η μεγαλύτερη κοινότητα εδώ στην Δαμασκό. Αν όμως κι άλλες κοινότητες θέλουν να τελέσουν τη Θεία Λειτουργία, μπορούν. Αν είναι Καθολικοί το κάνουν την ώρα της Καθολικής Εκκλησίας. Αν είναι Ορθόδοξοι παίρνουν την ώρα της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Μπορούμε λοιπόν να λειτουργήσουμε στο ίδιο μέρος. Αυτό είναι το πρώτο βήμα για την ενότητα (άφθονα χειροκροτήματα).

Σημαντικό ζήτημα είναι επίσης και ο εορτασμός του Πάσχα από κοινού. Έχουμε δύο Πάσχα στην Συρία. Αυτό είναι κακό για την Εκκλησία. Δεν δίνουμε μαρτυρία για τον Ιησού Χριστό. Είναι «υπερβολικό» για τους Μουσουλμάνους να μας βλέπουν να έχουμε δύο Πάσχα, ¹, δύο Σταυρώσεις, δύο Αναστάσεις. Δεν βρήκαμε μια λύση. Ξέρουμε ότι η αποδεκτή λύση μέχρι τώρα είναι οι Καθολικοί να γιορτάζουν μαζί με τους Ορθοδόξους. Μέχρι τώρα οι Ορθόδοξοι δεν μπορούν να κινηθούν. Ελπίζουμε ότι θα κινηθούμε στο μέλλον για να λυθεί το θέμα για όλους τους Χριστιανούς μαζί. Σκεφτόμαστε όμως ότι κάτι πρέπει να κάνουμε του χρόνου. Ίσως του χρόνου να αρχίσουμε να γιορτάζουμε μαζί (το Πάσχα) στην Εκκλησία του Dumar. Αυτόν τον χρόνο, δεν θα δεχθούμε να γιορτάσουμε δύο φορές (το Πάσχα) στην ίδια Εκκλησία. Θα γιορτάσουμε μαζί με τους Ορθοδόξους (πολλά χειροκροτήματα). Αυτό σημαίνει ότι κάθε χρόνο θα γιορτάζουμε μαζί (πολλά χειροκροτήματα πάλι).

Είμαι πολύ αισιόδοξος για το μέλλον. Όπως διαπιστώνουμε από την ιστορία της Εκκλησίας, από τη Συρία έρχονται πολλές λύσεις για τα προβλήματα της Εκκλησίας. Από την εποχή του Αρειανισμού, ζητείται από την Συρία κάθε φορά να βρει λύσεις. Προτιμώ να αποκαλώ την Εκκλησία μου «Γέφυρα». Μια γέφυρα μεταξύ της Δύσης και της Ανατολής. Γιατί γνωρίζουμε ότι η Εκκλησία είναι η Δύση και η Ανατολή μαζί.

Είμαστε Ελληνορυθμοι Ενωτικοί και γνωρίζουμε ότι ως Ελληνόρυθμοι είμαστε και Βυζαντινοί και ότι είμαστε στην καρδιά μας Ορθόδοξοι, αλλά κατά τον ίδιο τρόπο και την ίδια ώρα, επιθυμούμε την ενότητα των Εκκλησιών. Όποτε είμαστε χαρούμενοι που είμαστε Καθολικοί. Αλλά δεν ξεχνούμε, ποτέ, ότι η καταγωγή μας είναι η Ορθοδοξία. Οπότε πρέπει να συνεχίσουμε να είμαστε Ορθόδοξοι στην Καθολική Εκκλησία (δυνατό χειροκρότημα).

Θα τελειώσω την ομιλία μου παρουσιάζοντας την Εκκλησίας μου σας.

Έχουμε μια ιδιαιτερότητα. Εδώ είμαστε Άραβες και χαιρόμαστε ιδιαίτερα που είμαστε η Εκκλησία των Αράβων, αλλά δεν είμαστε Μουσουλμάνοι. Είμαστε Ορθόδοξοι ενωμένοι με τη Ρώμη. Είμαστε Καθολικοί αλλά όχι Λατίνοι. Ποτέ δεν ξεχνούμε ότι είμαστε Ορθόδοξοι στη Καθολική Εκκλησία.

Σας ευχαριστώ.

1 Διαβάζοντας τα παραπάνω είναι δύσκολο να μην σκεφτούμε αυτό που είπε ο Ιησούς στο μήνυμά Του στις:7 Δεκεμβρίου, 1994:

"Να Με αγαπάς... Η καρδιά σου να είναι η ευωδία Μου, η ευωδία που θα οδηγήσει τον Οίκο Μου να γίνει ένας, ευωδία που θα οδηγήσει το βλαστάρι Μου από την Ανατολή να φωνάξει: "Ο Αμήν επιθυμεί την εκπλήρωση της Υπόσχεσής Του, ο Αναστημένος Χριστός είναι μπροστά στην πόρτα μας με Μάτια λυπημένα... Επειδή διπλασιάσαμε την αγωνία Του, τον Σταυρό Του και την Σταύρωσή Του.

Ο Άγιος είναι στις πόρτες μου, αδελφέ. Όπως όταν φανερώθηκε στους μαθητές Του, μου λέει: "Ειρήνη σε σένα. Όπως έστειλε Εμένα ο Πατέρας κι εγώ στέλνω εσένα, πήγαινε τώρα να συναντήσεις τον αδελφό σου και ενώστε τις ημερομηνίες του Πάσχα. Τότε, θα σας δώσω το δώρο της αγάπης και θα αποκαταστήσω την όρασή σας. Δεν θέλω να χαθείτε μέσα".