Μία Περαιτέρω Αναφορά (2001)

Ο ανώτερος γραμματέας της Επιτροπής Πίστης και Τάξης του Παγκόσμιου Συμβουλίου Εκκλησιών (ΠΣΕ), Δρ Tom Best, αναφέρθηκε σε μία πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 1997 από το Συμβούλιο Εκκλησιών της Μέσης Ανατολής και το ΠΣΕ με σκοπό να δοθεί η δυνατότητα σε όλες τις εκκλησίες να γιορτάζουν μαζί το Πάσχα κάθε χρόνο.

Το Μάρτιο του 1997 σε μία συνάντηση που έγινε στο Αλέπο της Συρίας, εκπρόσωποι των κυριότερων χριστιανικών παραδόσεων του κόσμου συμφώνησαν σε αυτό που το ΠΣΕ περιέγραψε ως «μία έξυπνη πρόταση για να οριστεί μία κοινή ημερομηνία για το Πάσχα».

Η πρωτοβουλία έτυχε θερμής υποδοχής από πολλές εκκλησίες σε όλο τον κόσμο, παρόλο που οι ελπίδες ότι η φετινή χρονιά θα μπορούσε να σηματοδοτήσει το τέλος του διχασμού στις ημερομηνίες αποδείχθηκαν μη ρεαλιστικές.

Ο Δρ Best είπε ότι η πρόταση του Αλέπο επεδίωξε να αποφύγει μία «σύγκρουση ημερολογίων» με τη συνέχιση της χρήσης του τύπου της Νίκαιας για τον καθορισμό της ημερομηνίας του Πάσχα, βασίζοντας τους υπολογισμούς στα καλύτερα διαθέσιμα αστρονομικά στοιχεία και παίρνοντας το μεσημβρινό της Ιερουσαλήμ ως σημείο αναφοράς.

Οι διαφορές στην ημερομηνία του Πάσχα χρονολογούνται από την αρχή του Χριστιανισμού. Επί του παρόντος οι Δυτικές εκκλησίες υπολογίζουν την ημερομηνία του Πάσχα χρησιμοποιώντας το Γρηγοριανό ημερολόγιο, που εισήχθη το 1582 και τώρα είναι το επίσημο ημερολόγιο σε όλο τον κόσμο, ενώ οι περισσότερες Ορθόδοξες εκκλησίες, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσικής εκκλησίας, διατηρούν το παλαιότερο Ιουλιανό ημερολόγιο για να υπολογίσουν την ημερομηνία του Πάσχα.

Σύμφωνα με τον Δρ Best, περίπου 25 εκκλησίες έχουν στείλει θετικές απαντήσεις στο ΠΣΕ για την πρόταση του Αλέπο, παρόλο που η αρχική αντίδραση από την (Ορθόδοξη) Εκκλησία της Ελλάδος ήταν αρνητική. Επισήμανε ότι αρκετοί διεθνείς χριστιανικοί φορείς, συμπεριλαμβανομένης της Διάσκεψης Αγγλικανών Επισκόπων του Λάμπεθ, της Παπικής Συνόδου του Βατικανού για την Προώθηση της Χριστιανικής Ενότητας, της Διάσκεψης των Ευρωπαϊκών Εκκλησιών και της Διεθνούς Λουθηρανικής Ομοσπονδίας, έχουν εκφράσει έντονο ενδιαφέρον για το σχέδιο.

Όταν ρωτήθηκε σχετικά με τις προοπτικές για την πρόταση του Αλέπο, ο Δρ Best είπε ότι «η αντίδραση είναι πολύ θετική μέχρι στιγμής. Αντιλαμβανόμαστε ότι οι Ορθόδοξες εκκλησίες έχουν συγκεκριμένες δυσκολίες με την πρόταση – η παράδοση της χρήσης του Ιουλιανού ημερολογίου για τον καθορισμό της ημερομηνίας του Πάσχα είναι βαθιά ριζωμένη στις Ορθόδοξες εκκλησίες και καταλαβαίνουμε ότι θα ήταν δύσκολο για εκείνες να κάνουν μια απότομη αλλαγή».

Πρόσθεσε όμως ότι οι ίδιες οι Ορθόδοξες εκκλησίες προέβλεψαν την πρόταση του Αλέπο σε μία συνάντηση το 1977 στο Σαμπεζύ της Ελβετίας, και ότι η πρόταση του Αλέπο ανταποκρίνεται σε πολλές από τις Ορθόδοξες ανησυχίες.

Δύο ηγετικοί Ορθόδοξοι φορείς, τα πατριαρχεία της Κωνσταντινούπολης και της Μόσχας, έχουν ενημερώσει το ΠΣΕ ότι μελετούν την πρόταση, η οποία έγινε επίσης ευπρόσδεκτη από άλλους παράγοντες που σχετίζονται με την Ορθοδοξία στη Βόρειο Αμερική. Εν τω μεταξύ, ένας εξέχων αξιωματούχος, ο Μητροπολίτης Σμόλενσκ και Καλίνινγκραντ, Κύριλλος, ο οποίος είναι επικεφαλής του τμήματος εξωτερικών σχέσεων του Πατριαρχείου της Μόσχας, έχει καλέσει τις Δυτικές εκκλησίες να μεταρρυθμίσουν τα θρησκευτικά ημερολόγιά τους και να υπολογίσουν την ημερομηνία του Πάσχα σύμφωνα με το Ιουλιανό σύστημα. Οι Ορθόδοξες εκκλησίες της Αυστραλίας έχουν κάνει μία παρόμοια πρόταση στο ΠΣΕ.

Όταν ρωτήθηκε για το ποιες ήταν τώρα οι προοπτικές, δεδομένου ότι δεν επιτεύχθηκε συμφωνία φέτος, όπως είχε ελπίσει η συνάντηση του Αλέπο, ο Δρ Best είπε ότι υπήρχαν πιθανότητες τα σχέδια για μια κοινή ημερομηνία του Πάσχα να διερευνηθούν από τις εκκλησίες σε μία περιφερειακή βάση – για παράδειγμα στη Μέση Ανατολή, όπου ο διχασμός για τον εορτασμό του Πάσχα είναι ιδιαίτερα εμφανής. Στην πραγματικότητα αυτή ήταν μια πρόταση της συνάντησης του Αλέπο

Επίσης επισήμανε ότι «μας παρουσιάζεται – ευτυχώς – το γεγονός ότι στα επόμενα χρόνια το Πάσχα θα πέφτει συχνά σε κοινή ημερομηνία». Το 2004, 2007, 2010, 2011, 2014 και 2017 οι ημερομηνίες συμπίπτουν.

«Ελπίζουμε ότι οι άνθρωποι θα εξοικειωθούν με τον κοινό εορτασμό του Πάσχα», είπε ο Δρ Best. «Θα θέλαμε να ζητήσουμε από τις εκκλησίες να εστιάσουν σε αυτά τα χρόνια κοινού εορτασμού, δίνοντας έμφαση σ` αυτό ως ένα σημείο ενότητας. Ελπίζουμε ότι θα αυξάνεται όλο και περισσότερο η αίσθηση ότι ο κοινός εορτασμός του Πάσχα θα πρέπει να είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση».